“The Stoned Ape” ทฤษฎีแปลกที่อ้างว่าการ “เมาเห็ด” มีส่วนช่วยในวิวัฒนาการของมนุษย์

ตั้งแต่ในอดีตมาการศึกษาประวัติศาสตร์ของมนุษย์ ได้นำมาซึ่งทฤษฎีการวิวัฒนาการอันหลากหลายทั้งที่มีความเป็นไปได้สูง และแนวคิดที่แทบเป็นไปไม่ได้เลย ดังนั้นจึงไม่ใช่เรื่องแปลกเลยที่ในอดีตเราจะมีทฤษฎีที่ฟังดูแปลกสุดๆ แต่กลับมีความเป็นไปได้ปรากฏออกมาให้เห็นกันอยู่บ้าง

และหนึ่งในทฤษฎีสุดแปลกเหล่านี้ก็คือทฤษฎี “The Stoned Ape” ของ Terence McKenna นักเขียน นักปรัชญา และพฤกษศาสตร์ชาวอเมริกัน ที่บอกว่าเหตุผลที่ทำให้มนุษย์เรามีการวิวัฒนาการอย่างรวดเร็วในอดีตนั้นอาจจะมาจากการ “เมาเห็ด” ก็เป็นได้

The Stoned Ape เป็นทฤษฎีที่ถูกกล่าวถึงเป็นครั้งแรกในปี 1992 ที่ถูกคิดออกมาเพื่ออธิบายการวิวัฒนาการอย่างก้าวกระโดดของเผ่าพันธุ์มนุษย์ในช่วงรอยต่อของ “โฮโม อีเร็กตัส” และ “โฮโม เซเปียนส์”

โดยในทฤษฎีนี้ McKenna ได้อ้างว่าเหตุผลหลักที่ทำให้โฮโม อีเร็กตัสมีขนาดของสมองเพิ่มขึ้นถึง 2 เท่าในช่วงเวลาสั้นๆ นั้นเกี่ยวข้องการที่มนุษย์โฮโม อีเร็กตัสเปลี่ยนไปทาน “เห็ดวิเศษ” หรือ “เห็ดขี้ควาย” (Psilocybe cubensis) อันเป็นเห็ดที่มีฤทธิ์กับระบบประสาท ในช่วงที่อากาศในแอฟริกาเปลี่ยนแปลงไปนั่นเอง

Terence McKenna ผู้คิดทฤษฎี

นี่อาจจะเป็นทฤษฎีที่ฟังดูแปลกและไม่น่าเป็นไปได้จริงๆ แต่ McKenna ก็ใช่ว่าจะตั้งทฤษฎีนี้ขึ้นมาโดยที่ไม่มีอะไรอ้างอิงเลยเช่นกัน เพราะ The Stoned Ape นั้นเป็นทฤษฎีมีการอ้างอิงการวิจัยเกี่ยวกับเห็ดวิเศษในปี 1960 ของคุณ Roland Fischer นักวิทยาศาสตร์ผู้เชี่ยวชาญด้านเห็ดหลอนประสาทมาเป็นอย่างดี

โดยทฤษฎี The Stoned Ape ได้อ้างผลการวิจัยที่ว่าเห็ดวิเศษมีความสามารถเพิ่มความสามารถในการมองเห็นและเพิ่มความต้องการทางเพศว่าน่าจะส่งผล “ที่ดี” กับมนุษย์โบราณทั้งในการล่าสัตว์และในการผสมพันธุ์

นอกจากนี้เห็ดเหล่านี้ยังส่งผลในการกระตุ้นสมองส่วนที่ควบคุมการใช้ภาษาในคนปัจจุบันและมักทำให้ผู้เสพพบกับประสบการณ์ทางศาสนา (คาดว่ามาจากภาพหลอน) อีกด้วย ซึ่งหากเห็ดนี้ส่งผลใกล้เคียงกันในมนุษย์โฮโม อีเร็กตัส มันก็ไม่ใช่เรื่องแปลกเลยที่สิ่งเหล่านี้จะนำไปสู่การพัฒนาการทางพฤติกรรมไป

ลักษณะของมนุษย์โฮโม อีเร็กตัสที่ถูกจำลองขึ้นและจัดแสดงโดยพิพิธภัณฑ์ Landesmuseum Westfälisches

อย่างไรก็ตามเช่นเดียวกับทฤษฎีการวิวัฒนาการที่มีความสุดโต่งสูงอื่นๆ (อย่างทฤษฎีมนุษย์ต่างดาวมาช่วยมนุษย์เราวิวัฒนาการ) The Stoned Ape นั้นทฤษฎีที่เป็นเต็มไปด้วยช่องโหว่ และข้อผิดพลาด

โดยหนึ่งในช่องโหว่ที่น่าสนใจก็อย่างเช่น เราไม่มีหลักฐานเลยว่าในสมัยก่อนมีเห็ดวิเศษงอกในแอฟริกาจริงๆ แถมแม้ว่าเห็ดเหล่านี้จะช่วยเพิ่มความสามารถในการมองเห็นได้จริง มันก็ไม่ได้มากพอที่จะส่งผลกับการล่าสัตว์ได้โดยตรงเลย

ที่สำคัญผลการหลอนประสาทของเห็ดยังเกิดขึ้นเพียงแค่ในช่วงเวลาสั้นๆ เท่านั้น และไม่ได้มีผลยาวนานพอที่จะเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการใช้ชีวิตของผู้เสพตามที่ McKenna อ้างไว้แต่อย่างไร

นั่นทำให้ในท้ายที่สุดแล้วทฤษฎี The Stoned Ape ก็ยังคงเป็นได้เพียงแค่ทฤษฎีที่มีความน่าเชื่อถือต่ำในสายตาของนักวิทยาศาสตร์หลายกลุ่มต่อไปก็เท่านั้น แต่ถึงอย่างนั้นก็ตามนี่ก็เป็นทฤษฎีที่น่าสนใจชิ้นหนึ่งเลย

และอย่างน้อยๆ นักวิทยาศาสตร์ก็เห็นพ้องต้องกันว่า McKenna คงจะมีความสุขน่าดูเลย ในตอนที่ทำการวิจัยเกี่ยวกับทฤษฎีนี้

ที่มา ancient-origins และ inverse