ย้อนรอยชุด “ตอกา” เครื่องแต่งกายของชาวโรมันโบราณ ที่ไม่ได้เป็นเพียงแค่เอกลักษณ์

หากพูดถึงการแต่งกายอันเป็นเอกลักษณ์ของชาวโรมันโบราณ เชื่อว่าหลายๆ คนคงจะนึกถึงเครื่องแบบ ทหารหรือไม่ก็ชุดผ้าหลวมๆ ที่เห็นกันบ่อยๆ ในหนังขึ้นมาเป็นอย่างแรก

ชุดผ้าเหล่านั้นมีชื่อเรียกว่า “ตอกา” หรือ “โทกา” (Toga) ผืนผ้าที่มีความยาวราว 6 เมตร ที่ใช้งานกันอย่างแพร่หลาย ทั้งในการใช้พันรอบตัวแทนเสื้อผ้า และการพันทับชุดทูนิคอีกทีหนึ่ง

เดิมทีแล้วตอกาสามารถใช้ได้ทั้งผู้หญิงและผู้ชาย อย่างไรก็ตามหลังจากช่วง 200-100 ปีก่อนคริสตกาล ผู้หญิงโรมันก็รับวัฒนธรรมชุด “สตอลา” มาใช้ ทำให้ตอกากลายเป็นชุดที่ถูกใช้งานโดยผู้ชายเท่านั้นไป

รูปปั้นของ Livia Drusilla จักรพรรดินีของโรมันในชุดสตอลา

ไม่มีใครทราบว่าตอกานั้นเกิดขึ้นครั้งแรกที่ไหน แต่ตอกาที่ใช้งานกันในโรมันเป็นของที่ได้รับอิทธิพลโดยตรงมาจากทางอารยธรรมอีทรัสคัน และมักทำจากขนสัตว์ ส่วนชุดทูนิคข้างใต้จะทำจากผ้าลินิน

แม้ว่ารูปร่างและลักษณ์ที่ชัดเจนของตอกาจะยังเป็นที่ถกเถียงกันในหมู่นักโบราณคดีอยู่ แต่จากที่มีบันทึกไว้ ตอกาแบ่งออกได้ราวๆ 6 แบบหลักๆ ตามสถานะทางสังคมของผู้ใช้ได้แก่

1. “Toga Pura” ที่ทำจากขนสัตว์สีขาว สำหรับประชาชนชายทั่วไป

2. “Toga Praetexta” ตอกาที่มีขอบสีม่วงสำหรับนักบวช เด็กหนุ่มที่ไม่ได้เป็นทาส หรือผู้พิพากษา

3. “Toga Pulla” ที่มีสีโทนมืดสำหรับไว้ทุกข์

4. “Toga Candida” ชุด Toga Pura ที่ถูกนำมาทำให้ขาวยิ่งกว่าเดิมด้วยชอล์กสำหรับผู้สมัครงานของหลวง

5. “Toga Trabea” ซึ่งมีสีขอบสีม่วงหรือแดงสำหรับชนชั้นสูง

6. “Toga Picta” ตอกาประดับตกแต่งอย่างดีสำหรับคนดังและมีชื่อเสียง รวมทั้งสวมโดยกษัตริย์ในบางกรณี

หลังจากที่มีการรับวัฒนธรรมชุดสตอลามา ผู้หญิงที่สวมตอกาก็มักจะถูกมองว่าเป็นคนไม่ดีในสังคมไป เนื่องจากตอกาจะถูกสวมโดยโสเภณีที่มีระดับ (เพราะถ้าเป็นทาสจะแทบไม่มีชุดด้วยซ้ำ) และผู้หญิงที่ถูกหย่าเพราะนอกใจสามี ทำให้ชุดดังกล่าวกลายเป็นสัญลักษณ์ที่ไม่ดีสำหรับสตรีไป

แต่แม้ว่าตอกาจะเป็นชุดที่โด่งดังของโรมันแค่ไหน ด้วยความเทอะทะ (และร้อนมากๆ) ของมันก็ทำให้การใช้งานตอกาค่อยๆ ลดลงไปตามกาลเวลา ก่อนที่จะสิ้นความนิยมไปและถูกแทนที่ด้วยเรื่องแต่งกายอื่นๆ ในช่วงศตวรรษที่ 5 ในที่สุด

ที่มา ancient-origins